Legionella - bakteria życiodajnej wody. Czy mamy się czego obawiać?

W ostatnim czasie po cowidowym spustoszeniu jakie przez miesiące powodowały wirusowe doniesienia w mediach, kolejne zaniepokojenie mogła wzbudzić informacja o śmiertelnych przypadkach zakażenia bakterią Legionella pneumophila w Polsce. Czy faktycznie mamy się czego obawiać? Jak sobie radzić z bakterią, która jest z nami od lat?

Czym jest Legionella?

Legionella to bakterie Gram-ujemne (bakterie, których ściany komórkowe nie wiążą fioletu krystalicznego w barwieniu metodą Grama, pozwalającej doświadczalnie zróżnicować organizmy na dwie grupy G- i G+ ze względu na budowę ściany komórkowej oraz fizjologię i podatności na leki) występujące w środowiskach słodkowodnych. Pierwsze grupowe zachorowanie odnotowano w 1976 r. w Pensylwanii podczas zjazdu weteranów II wojny światowej jednego z legionów amerykańskich. Na ostre zapalenie płuc zachorowało wówczas 186 osób, zmarło 34. Upamiętniając pierwsze zidentyfikowane ofiary, bakteria została nazwana Legionella Pneumophila, a choroba „legionellozą”.

Legionella powodują choroby układu oddechowego u ludzi, gdy podatny żywiciel wdycha wodę w aerozolu zawierającą bakterie lub zasysa wodę zawierającą bakterie. Klasycznie objawia się dwiema odrębnymi jednostkami klinicznymi: chorobą legionistów - ciężką chorobą wielonarządową obejmującą zapalenie płuc, gorączkę, nieproduktywny kaszel, ból głowy, bóle mięśni, dreszcze, duszność, biegunkę i majaczenie oraz gorączką Pontiac - chorobą grypopodobną.

1. pneumophilarozmnaża się w temperaturze od 25 do 42°C w sztucznych środowiskach wodnych, w których temperatura wody jest wyższa niż temperatura otoczenia. Pozostawione w swoim naturalnym stanie byłyby niezwykle rzadką przyczyną chorób u ludzi, ponieważ nie uznano naturalnych środowisk słodkowodnych za zbiorowisko ognisk legionelozy. Ponadto ta bakteria nie przeżywa w suchym środowisku. Natomiast prawdopodobieństwo, że znajdziemy ją w domowych zbiornikach na wodę (np. w bojlerach) jest wysokie. Stojąca woda, która nagrzewa się do określonej temperatury (przeważnie nie większej niż 50℃) jest naturalnym i sprzyjającym środowiskiem tej bakterii. Ponadto badania wykazują, że Legionella przeżywa w biofilmach (wielokomórkowa warstwa bakterii i mikroorganizmów) w instalacjach wodnych budynków. Okazuje się także, że łatwiej wykryć je na podstawie biofilmu z wymazów niż z płynącej wody.

Przy zakażeniu człowieka bakterię można wyizolować z wielu próbek w tym: krwi, tkanki płuc, próbek z biopsji płuc, wydzielin dróg oddechowych (plwoci, płukania pęcherzyków oskrzelowych aspiratów oskrzelowych) oraz kału. Badania wykazują, że plwocina jest mniej odpowiednia niż inne wydzieliny z dróg oddechowych, szczególnie we wczesnej fazie choroby, gdy niewielu pacjentów ma produktywny kaszel. Podczas hodowli plwociny najlepiej jest poddać próbkę wstępnej obróbce poprzez zakwaszenie lub ogrzewanie.

Kto jest najbardziej narażony na zarażenie Legionellą?

Na zakażenie oraz powikłania najbardziej narażone są osoby powyżej 40 roku życia, chorzy na cukrzycę, choroby serca, osoby palące, ze zmniejszoną odpornością, z chorobami płuc, nerek, pacjenci onkologiczni oraz po przeszczepach. Bardzo istotną rolę odgrywa tutaj układ immunologiczny człowieka, a co za tym idzie flora bakteryjna jelita grubego. W literaturze często spotykamy się z określeniem jelita jako drugiego mózgu. Działanie tych dwóch narządów okazuje się bardzo sprzężone w sferze połączeń neuronowych, czego przykładem może być emocjonalność człowieka i towarzyszące jej objawy somatyczne. Poza tym jelito odpowiada za kierowanie układem immunologicznym oraz może funkcjonować samodzielnie w odizolowaniu od mózgu, co zdecydowanie przemawia za takim określeniem. Warto też wspomnieć, że w przypadku diagnostyki chorób neurologicznych, przyczyny często szuka się w nieprawidłowościach działania układu pokarmowego.

Przy tej okazji jak mantrę należy powtórzyć: nie zapominajmy o odpowiednim odżywianiu, aktywności fizycznej i dbaniu o zachowanie zdrowia psychicznego – to zdecydowanie ma przełożenie na nasze samopoczucie i wiele nieświadomych procesów, które przebiegają wewnątrz organizmu człowieka.

Bakteria E. coli – „koleżanka” czy wróg?

Nazwa E. coli może wzbudzać sprzeczne odczucia. Nie każdy wie, że wspomniana bakteria, w ludzkim organizmie przybiera postać patogenną jak i niepatogenną. Ponad 100 lat temu, w 1917 roku prof. Alfred Nissle badając kał jednego z pacjentów przebywającego w ognisku zachorowania na czerwonkę - nie wykazującego jednak objawów - wyizolował szczep E. coli, który użył do leczenia pacjentów z silnymi objawami wyżej wymienionej choroby. Eksperyment okazał się na tyle skuteczny, że zapoczątkował szereg badań nad wykorzystaniem szczepu w leczeniu dolegliwości jelitowych. Dziś mamy potwierdzone doniesienia i wnioski z badań, wskazujące na fakt, że podanie szczepu E.coli Nissle 1917 (Ecn) spowodowało do 70% zmniejszenie skuteczności inwazji Salmonelli oraz innych bakterii między innymi Legionella pneumophila. Aby lepiej to zobrazować warto wyobrazić sobie, że w ludzkim organizmie są dobre i złe bakterie. Przewaga jednych lub drugich wpływa na nasze zdrowie i fakt czy niepatogenne bakterie będą na tyle silne, aby zwalczyć patogenne. Zatem należy zwrócić uwagę na jakość jak i deficyty flory bakteryjnej każdego indywidualnie, ponieważ to w jelitach możemy znaleźć odpowiedź na pytanie: Dlaczego ja zachorowałem, a mój sąsiad nie?

Informacja o tym konkretnym szczepie bakterii E. coli mającym tak dobroczynne działanie, może być rewolucją dla każdego człowieka i bronią w walce z patogennymi bakteriami oraz wirusami. Oczywiście mikroflora jelitowa jest tematem indywidualnym i zdecydowanie bardziej złożonym. Niemniej jednak daje nadzieje znalezienia rozwiązania na mniejszą zachorowalność i brak chorobowych powikłań, ponieważ zadbanie o mikroflorę jelitową może sprawić, że wypita szklanka wody z Legionella nie wpłynie destrukcyjnie na nasz organizm.


Kliknij w produkt i przejdź do zakupu

Narum Forte to wyrób medyczny zawierający Escherichia coli Nissle 1917 

 

Opracowano na podstawie:

• Legionella i choroba legionistów: 25 lat badań, Barry S. Fields, Roberta F. Bensona i Richarda E. Bessera, Clin Microbiol Rev. 2002 lipiec;
• Probiotyk Escherichia coli szczep Nissle 1917 zakłóca inwazję ludzkich komórek nabłonka jelitowego przez różne enteroinwazyjne patogeny bakteryjne, Artura Altenhoefera , Sybilla Oswald , Ulrich Sonnenborn , Corinne Enders , Juergen Schulze , Joerg Haker , Tobiasz A Oelschlaeger; FEMS Immunol Med Microbiol 9 kwietnia 2004
• https://www.doz.pl/czytelnia/a14520Dlaczego_jelita_nazywamy_naszym_drugim_mozgiem